Hoeveel decibel is schadelijk?

Iedereen heeft dagelijks te maken met geluid om zich heen. Maar wanneer wordt dit geluid gezien als ”lawaai” en wanneer is het echt schadelijk voor je gehoor? In dit artikel gaan we in op de Arbo- en vrijetijdsnorm qua geluid, hoeveel decibel schadelijk is voor je oren en wat je allemaal zelf kunt doen om geluidsschade op de werkvloer te voorkomen.

Wanneer zijn geluiden schadelijk?

Wanneer je lang te maken hebt met te harde geluiden, bestaat er kans dat het een negatieve invloed heeft op jouw gehoor. Maar wanneer is dit precies en hoe wordt dit berekend?

Geluid kan hinderlijk zijn voor het gehoor afhankelijk van de duur van de blootstelling en de sterkte van het geluid. Hoeveel decibel is hinderlijk? Geluiden boven de 80 decibel kunnen bij langdurige blootstelling al gehoorschade veroorzaken. Wanneer het geluid boven de 100 decibel komt, kan enkel al kortstondige blootstelling voor schade zorgen aan het gehoor. Dit betekent bijvoorbeeld dat concerten met harde muziek, zware machines, of tijdelijk harde geluiden al snel enorme risico’s met zich meebrengen. In dit geval is het te allen tijde aan te raden om custom-made earplugs te dragen voor de beste bescherming van het gehoor.

Deze harde geluiden kunnen de haarcellen in de oren beschadigen. Dit heeft gehoorschade als gevolg. Hierdoor kun de kwaliteit van jouw gehoor afnemen, maar kunnen er ook andere gehoorziektes ontstaan. Denk hierbij aan tinnitus, een ziekte aan het gehoor waarbij met een pieptoon in de oor heeft. Deze pieptoon kan van tijdelijke aard zijn, maar is sommige gevallen is tinnitus zelfs een chronische aandoening. 

Wat is de dB(A)-schaal?

Decibels worden berekend aan de hand van de dB(A)-schaal. Wat is deze schaal precies en hoe berekend deze op de juiste manier het aantal decibels? De dB(A)-schaal is uniek omdat het geluid meet qua sterkte zoals het menselijke oor geluid ervaart en niet enkel qua hardheid van het geluid. Omdat ons gehoor gevoeliger is voor bepaalde frequenties, benadrukt de dB(A)-schaal geluiden tussen 500 en 6000 Hz, waar het oor het meest gevoelig is. Zo kunnen mensen lagere tonen beter horen en verdragen, dan hogere tonen. 

Hogere tonen worden vaak als hard en/of pijnlijk ervaren door het menselijk oor. Deze schaal is belangrijk bij de beoordeling hoe schadelijk geluiden zijn voor het gehoor. Het unieke hiervan is dat deze schaal niet direct lineair is. Dit betekent dat geluid dat 120 decibel is, niet direct twee keer zo hard als 60 decibel is. Deze schaal hanteert de hardheid van het geluid, maar ook het effect op het gehoor. Waarbij hogere geluiden harder worden ervaren dan lagere geluiden. Zo kan een schel alarm een stuk hoger uitslaan op deze schaal, dan lage harde geluiden van een machine. 

Voorbeelden van decibelniveaus

Er zijn daarom verschillende decibelniveaus te onderscheiden. Zo zijn er alleen al verschillen in decibels als het aankomt op praten.

• Een gesprek: een gewoon gesprek heeft gemiddeld de waarde van 60 decibel. Dit is even hard als het geluid van kwakende kikkers.
• Fluisteren: fluisteren heeft maar enkel 30 decibel. Dit is slechts 10 decibel harder dan het geritsel van blaadjes. 
• Een huilend kind: kan net zoveel decibel, namelijk 80 decibel, produceren als een hard voorbijrijdende scooter.
• Discotheek: gemiddeld is het geluid in een discotheek zo’n 110 decibel. Dit is te vergelijken met een drilboor. 
• Muziek luisteren: via oortjes kan muziek luisteren schadelijk zijn. Het aantal decibel gaat hierbij flink omhoog. Hoeveel decibel schadelijk oortjes is al vanaf 85 decibel. 

Alles vanaf 130 decibel en meer kan daadwerkelijk als pijnlijk aan het oor worden ervaren. Hierbij moet je denken aan het geluid van een startende vliegmotor. Of een geweerschot, dat zelfs boven de 140 decibel kan uitkomen. Zelfs bij eenmalige blootstelling aan deze geluiden kan er gehoorschade ontstaan. 

Wettelijk toegestaan decibelniveau voor het werk

Hoeveel decibel in de praktijk als hinderlijk wordt ervaren verschilt per persoon. De kans op gehoorbeschadiging door te harde geluiden neemt toe niet enkel door de hoeveelheid decibels, maar ook door hoelang je wordt blootgesteld aan het specifieke geluid. Gelukkig zijn er wel normen beschikbaar om vast te stellen hoeveel decibel schadelijk is. Voor een fijne en veilig werksfeer is het belangrijk dat er rekening wordt gehouden met de normen.

Volgens de Arbo-norm mag een werknemer maximaal 8 uur per dag blootgesteld worden aan 80 decibel. Per drie decibel meer wordt de toegestane hoeveelheid uren gehalveerd. Ook is er bij blootstelling aan 85 decibel of meer het verplicht om hearing protection te dragen. Dit verkleint de kans op schade door geluidsoverlast op de werkvloer. Hier zijn speciale werk oordoppen voor of in het geval van de bouw is er ook specifieke gehoorbescherming voor de bouw. 

Zeker in de bouw en in de horeca is het belangrijk dat men zich aan deze maximale grenzen houdt. Wanneer het geluid op de werkvloer boven de 87 decibel komt, is jouw werkgever zelfs verplicht om deze geluidsgrens naar beneden te brengen.

Als werknemer heb je ook het recht om geluidstesten aan te vragen voor jouw werklocatie om te zien of de hoeveelheid toegestane decibels worden overschreden. 

Arbo- / vrijetijdsnorm

Het bepalen van een veilig geluidsniveau is dus afhankelijk van de context waarin het geluid wordt geproduceerd. Naast de Arbonorm is er ook de Vrijetijdsnorm. Op de werkvloer is de Arbonorm van toepassing. Voor vrije tijd geldt de Vrijetijdsnorm. 

De Arbonorm is strenger en hier wordt uitgegaan van 80 decibel voor 8 uur per dag. Bij iedere drie decibel extra geldt dat de toegestane exposure door de helft gaat. Zo mag je maximaal 4 uur per dag exposure hebben aan 83 decibel. Wanneer je wordt blootgesteld aan 86 decibel op de werkvloer, mag je hier nog maar 2 uur lang blootgesteld aan worden. Deze Arbo-norm is belangrijk voor de veiligheid van werknemers. Werknemers kunnen aan de hand van deze norm zelfs schadevergoeding eisen of een verandering van werkplek realiseren. 

De Vrijetijdsnorm is een stukje soepeler. Dit omdat ervan wordt uitgegaan dat je hier minder uren per dag “last” van hebt. Zo ga je bijvoorbeeld niet 8 uur lang naar een concert, maar ben je slechts enkele uren blootgesteld aan dit hardere geluid in de vrijetijdssector. De Vrijetijdsnorm start daarom ook op 88 decibel. Ook hiervoor geldt een oplopende formule van blootstelling en toenemende decibels.

Heb jij last van geluidsoverlast? Hier vind je meer tips tegen gehoorschade en hoe je pijnlijke oren kunt voorkomen.